BTiP 2019, nr 1 – Artykuł 13

Streszczenie: W połowie lat 80. XX wieku Polska, walcząc o powrót na międzynarodową arenę polityczną po nałożeniu na nią sankcji dyplomatycznych z powodu wprowadzenie stanu wojennego w 1981 r., zaangażowała się w dwa projekty rozbrojeniowe – prace w ramach grupy roboczej PZPR-SPD i plan Jaruzelskiego ogłoszony w 1987 r. Obie inicjatywy nawiązywały do wcześniejszych polskich koncepcji, przede wszystkim planu Rapackiego i planu Gomułki. Inicjatywa powołania wspólnej grupy roboczej wyszła ze strony zachodnioniemieckich socjaldemokratów, którzy widzieli w niej możliwości przełamania izolacji międzynarodowej Polski, a dla SPD szansę pozostania w obiegu międzynarodowym. Natomiast plan Jaruzelskiego harmonizujący z planem Michaiła Gorbaczowa był wyrazem przemian zachodzących pod wpływem pierestrojki zarówno w Polsce, jak i ZSRR. Konsultowany z innymi państwami Układu Warszawskiego, głównie ze Związkiem Radzieckim (delegacja ekspertów z tego kraju brała aktywny udział w jego kształtowaniu), stał się podstawą dla innych inicjatyw rozbrojeniowych/pokojowych państw socjalistycznych.
Słowa kluczowe: plan Jaruzelskiego, grupa robocza PZPR-SPD, rozbrojenie, kontrola zbrojeń, NATO, Układ Warszawski