Abstract: This paper briefly looks at the history of military higher education in Russia from the times of Tsar Peter the Great, through the reforms launched in 19th-century Russia, up to the changes that took place in the aftermath of the October Revolution, and once the Bolshevik party came to power. It sheds light on the creation of a new system of military education that had survived until the beginning of the reform of the Armed Forces of the Russian Federation in 2008. The overriding goal of the reform was to adapt Russia’s military education to the changes that had taken place in the manners, means and methods of conducting military and non-military operations by the armed forces so as to make it more compatible with the syllabi that civil colleges and academies apply for educational purposes. The reform aims to allow officers who are transferred to a reserve status to move more smoothly into civil life. The paper offers an insight into selected military academies in the Russian Federation. It ends with an overview of the conclusions drawn from the research conducted, as well as the author’s individual remarks that highlight the relevance of delving into this sphere of activity and growth of the Armed Forces of the Russian Federation.
Key words: military education, academy, college, military school and science centre, national security, state security
Streszczenie: Artykuł ma charakter przeglądowy. Autor w zarysie omawia historię szkolnictwa wojskowego Rosji od czasów cara Piotra I Wielkiego, poprzez reformy w dziewiętnastowiecznej Rosji po zmiany, które nastąpiły w wyniku rewolucji październikowej i po objęciu władzy przez partię bolszewików. Pokazane zostało budowanie nowego systemu szkolnictwa wojskowego, które przetrwało do początku reformy Sił Zbrojnych FR w 2008 r. Zasadniczym celem reformy jest dostosowanie systemu szkolnictwa wojskowego Rosji do zmian, które następują w sposobach, środkach i metodach prowadzenia działań militarnych i niemilitarnych przez siły zbrojne, aby w większym stopniu był kompatybilny z nauczaniem w uczelniach cywilnych. Ma ona umożliwiać odchodzącym do rezerwy kadrom oficerskim sprawne przejście do funkcjonowania w warunkach cywilnych. Autor zaprezentował kilka wybranych uczelni wojskowych Federacji Rosyjskiej. W podsumowaniu za-warte zostały wnioski badawcze oraz autorskie oceny, które podkreślają celowość zajmowania się tą sferą aktywności i rozwoju Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej.
Słowa kluczowe: szkolnictwo wojskowe, akademia, wojskowe centrum szkolno-naukowe, bezpieczeństwo narodowe, bezpieczeństwo państwa
Zusammenfassung: Es ist ein Übersichtsartikel. Der Autor bespricht im Überblick die Geschichte der Hochschulbildung Russlands seit der Herrschaft vom Zar Peter I., dem Großen, über Reformen in Russland im 19. Jahrhundert bis in die Zeit der Veränderungen, die infolge der Oktoberrevolution eintraten, nachdem die Bolschewiken an die Macht kamen. Es wurde der Aufbau des neuen System der Hochschulbildung gezeigt, das bis zum Anfang der Reformierung der Streitkräfte der Russischen Föderation im Jahre 2008 galt. Das Hauptziel der Reform ist Anpassung der militärischen Bildung Russlands den Veränderungen in den Arten, Mitteln und Methoden der Führung der militärischen und nichtmilitärischen Einsätze durch die Streitkräfte, so dass es in höherem Maße mit der Bildung in den zivilen Hochschulen kompatibel ist. Die Reform soll den Offizieren und Unteroffizieren, die ihre Arbeit im Militär aufgeben, eine leichte Umstellung ins zivile Leben ermöglichen. Der Autor präsentierte einige ausgewählte militärische Hochschulen der Russischen Föderation. In der Zusammenfassung wurden Forschungsvorschläge und Beurteilungen des Autors enthalten, welche die Zweckmäßigkeit der Beschäftigung mit dem Bereich der Aktivität und der Entwicklung der Streitkräfte Russlands hervorheben.
Schlüsselwörter: militärische Bildung, Akademie, schulisches und wissenschaftliches Zentrum, nationale Sicherheit, Sicherheit des Staates
Резюме: Статья имеет обзорный характер. Автор обсуждает историю военного образования в России, начиная со времен царя Петра I, реформ девятнадцатого века, перемен, которые произошли в результате Октябрьской революции – после прихода к власти большевиков. Показано процесс создания системы высшего военного образования, которая существовала до начала реформы Вооруженных Сил РФ в 2008 г. Основной целью реформы является адаптация высшего военного образования России к изменениям, которые происходят в способах, средствах и методах ведения военных и невоенных действий вооруженными силами, пытаясь систему военного образования совместить с обучением в гражданских вузах. Целью новой системы обучения является также создание условий для обеспечения легкого и быстрого перехода к гражданской жизни офицеров, выходящих в запас. В статье поданы примеры обучения в некоторых военных вузах Российской Федерации. В заключении содержатся выводы исследования, а также авторские оценки, которые подчеркивают целесообразность заниматься вопросами деятельности и развития Вооруженных сил России.
Ключевые слова: военное образование, академия, военный учебно-научный центр, национальная безопасность, безопасность государства
