Streszczenie: Kryzys spowodowany pandemią koronawirusa wywołał falę licznych teorii, próbujących podważyć niebezpieczeństwo, jakie niesie ze sobą wirus SARS-CoV-2. Nieustannie próbuje się demonizować podejmowane środki zapobiegawcze, w tym działania w zakresie szczepień, a także dostrzec „drugie dno” w postaci teorii spiskowych lub prób zawładnięcia światem – szczególnie prze środowiska skupione wokół Billa Gatesa. Poglądy te są często nazywane teoriami spiskowymi. O ile w przypadku państw globalnej Północy dyskutuje się przede wszystkim o ograniczaniu praw, zapędach dyktatorskich czy też ideach związanych z zamachem stanu, jednym z wiodących tematów poruszanych przez państwa globalnego Południa jest założenie, że środki ochronne wdrażane w celu zapobiegania rozprzestrzeniania się wirusa prowadzą do bezprecedensowej liczby przypadków śmierci z głodu. Artykuł podejmuje próbę przybliżenia istoty powyższego zagadnienia w oparciu o analizę warunków społeczno-ekonomicznych, sytuacji w służbie zdrowia, a także przez pryzmat krajowych strategii zwalczania koronawirusa wdrażanych przez państwa Ameryki Łacińskiej, i próbuje wykazać, że zależność przyczynowo-skutkowa między głodem i pandemią jest odwrotna. Skupiono się na bliższym ukazaniu trzech grup państw Ameryki Łacińskiej, wyodrębniając: 1) państwa ignorujące obecność wirusa, realizujące politykę leseferyzmu, w których wskaźniki umieralności i zakażalności wzrosły w sposób wykładniczy (Brazylia i Meksyk); 2) państwa, które wprowadziły surowe środki ochrony, jednak nie wdrożyły ich na poziomie społecznym, przez co wirus rozprzestrzeniał się w sposób trudny do opanowania (Kolumbia, Chile); 3) państwa, które połączyły środki ochrony z rozwiązaniami w zakresie pomocy społecznej i były w stanie skutecznie ograniczyć liczbę zakażeń i zgonów pomimo trudnej sytuacji gospodarczej (Kuba).
Słowa kluczowe: pandemia koronawirusa, Globalne Południe, Ameryka Łacińska, głód, teorie spiskowe
Abstract: The Corona crisis brought about various explanations all over the world, which try to deny the danger of SARS-CoV-2, to demonize precautionary measures and vaccinations and to see an alleged “world conspiracy” or “world dictatorship” around Bill Gates, among others. These views are commonly referred to as “conspiracy theories”. While for the Global North the restriction of freedom rights, a “dictatorship” and a “coup d’état” are discussed, one of the main arguments for the Global South is that protective measures against the spread of the virus lead to an unprecedented starvation. The article deals with this argument using the example of the socio-economic conditions, the health situation and the different corona policies of governments in Latin America and tries to turn the cause-and-consequence relationship between hunger and pandemic on its head. It deals with three groups of countries in Latin America, which firstly ignore the virus, pursue a Laissez-faire policy and in which the death and infection rates rose exponentially (Brazil, Mexico), secondly, which carried out strict protective measures, but did not intercept them socially and thus the virus rose exponentially (Colombia, Chile) and thirdly, those countries that cushioned protective measures with social aid and were able to successfully reduce infection and death rates despite a difficult economic situation (Cuba).
Key words: Corona-Pandemic, Global South, Latin America, hunger, conspiracy theories
Zusammenfassung: Die Corona-Krise brachte auf der ganzen Welt verschiedene Erklärungsansätze hervor, die versuchen, die Gefahr von SARS-CoV-2 zu leugnen, Vorsichtsmaßnahmen und Impfungen zu verteufeln und eine angeblichen „Weltverschwörung“ oder „Weltdiktatur“ um Bill Gates u.a. heraufziehen zu sehen. Diese Sichtweisen werden allgemeinhin als „Verschwörungstheorien“ bezeichnet. Während für den „Globalen Norden“ dabei auf die Einschränkung der Freiheitsrechte, einer „Diktatur“ und eines „Staatsstreiches“ eingegangen wird, gehört zu den Hauptargumenten für den „Globalen Süden“, dass Schutzmaßnahmen gegen die Verbreitung des Virus zu einer Hungernot ungeahnten Ausmaßes führen würde. Der Artikel beschäftigt sich am Beispiel der sozio-ökonomischen Verhältnisse, der Gesundheitssituation und der unterschiedlichen Corona-Politik von Regierungen in Lateinamerika mit diesem Argument und versucht das Ursache-Folge-Verhältnis zwischen Hunger und Pandemie von dem Kopf auf die Füße zu stellen. Dabei werden drei Ländergruppen in Lateinamerika behandelt, die zum ersten das Virus ignorieren, eine Laissez-faire-Politik betreiben und die Todes- und Infektionsraten exponentiell anstiegen (Brasilien, Mexiko), die zweitens strenge Schutzmaßnahmen durchführten, aber diese jedoch nicht sozial abfingen und somit das Virus exponentiell anstieg (Kolumbien, Chile) und drittens solche Länder, die Schutzmaßnahmen mit sozialen Hilfen abfederten, und trotz einer schwierigen ökonomischen Situation die Infektions- und Todesraten erfolgreich zurückdrängen konnten (Kuba).
Schlüsselwörter: Corona-Pandemie, Globaler Süden, Lateinamerika, Hunger, Verschwörungstheorien
Резюме: Кризис, вызванный пандемией коронавируса, породил волну многочисленных теорий, пытающихся уменьшить опасность вируса SARS-CoV-2. Постоянно делаются попытки демонизировать предпринимаемые профилактические меры, в том числе вакцинацию, а также показать «второе дно» в форме теорий заговора или попыток завладеть миром, особенно людьми связанными с Биллом Гейтсом. Эти взгляды часто называют теориями заговора. В то время как в случае стран глобального Севера основными темами обсуждения являются вопросы ограничения прав человека, диктаторские проявления или идеи, связанные с возможностью государственного переворота, одной из ведущих тем, поднимаемых в странах глобального Юга, является теория о том, что защитные меры, принимаемые для предотвращения распространения вируса, приведут к беспрецедентному числу случаев смерти от голода. В статье предпринято попытку указать суть проблемы на основе анализа социально-экономических условий, ситуации в сфере здравоохранения, а также национальных стратегий борьбы с коронавирусом, внедряемых государствами Латинской Америки. Показано также, какой на самом деле является причинно-следственная связь между голодом и пандемией. Основное внимание было уделено, выделенным трем группам стран Латинской Америки: 1) государствам, которые игнорируют существование вируса (политика невмешательства), в которых показатели смертности и инфекционности увеличиваются в геометрической прогрессии (Бразилия и Мексика); 2) государствам, которые ввели строгие меры защиты, однако их не эффективная политика на социальном уровне, привела к утрате контроля над распространением вируса (Колумбия, Чили); 3) государствам, которые объединили меры защиты с социальной помощью населению и смогли, несмотря на сложную экономическую ситуацию, эффективно снизить количество инфекций и смертей (Куба)
Ключевые слова: пандемия коронавируса, Глобальный юг, Латинская Америка, голод, теории заговора
