Terroryzm w Federacji Rosyjskiej: obawy i zagrożenie czy narzędzie i sposobność
Terrorismus in der Russischen Föderation: Angst und Gefahr oder Instrument und Chance?
Терроризм в Российской Федерации: опасения и угрозы или инструмент и возможность
Michał Strzelecki | US Army War College International Fellow
ORCID 0000-0003-1934-1721
„Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka”, 3/2021, s. 71-83
DOI 10.48269/2451-0718-btip-2021-3-005
PDF: English
Streszczenie: Federacja Rosyjska boryka się ze zjawiskiem terroryzmu od trzech dekad, tj. od chwili jej powstania jako samodzielnego państwa wyłonionego po rozpadzie Związku Radzieckiego. Spektakularne zamachy terrorystyczne, chociaż relatywnie rzadkie, wywarły głęboki wpływ na rosyjskie społeczeństwo, w którym obawa przed zamachem terrorystycznym oraz ograniczenia motywowane walką z terroryzmem stały się czynnikami wpływającymi na codzienne funkcjonowanie obywateli. Głównym źródłem ekstremistów dokonujących zamachów na terenie Rosji są przede wszystkim mieszkańcy wchodzących
w jej skład autonomicznych republik położonych na Północnym Kaukazie. Czynnikami, które motywują północnokaukaskich terrorystów, są: dążenie do pełnej niepodległości, postrzegane przez stronę rosyjską jako separatystyczne, oraz sunnicki islam. Według niektórych źródeł niebagatelny wpływ na działalność terrorystów w Rosji mają również jej służby specjalne, przede wszystkim FSB. Przez lata wojny z terroryzmem administracja Władimira Putina wypracowała metody wykorzystania terroryzmu oraz walki z nim jako narzędzie wykorzystywane w polityce zagranicznej, a także do wywierania wpływu na rosyjską opinię publiczną.
Słowa kluczowe: Rosja, terroryzm, Północny Kaukaz, FSB, Putin
Abstract: The Russian Federation has been struggling with the phenomenon of terrorism for three decades, since its creation as an independent state emerged after the collapse of the Soviet Union. Spectacular terrorist attacks, although relatively rare, had a profound impact on Russian society, where fear of a terrorist attack and combating-terrorism-driven constraints have become a factor influencing the daily functioning of citizens. The main source of extremists who carry out attacks in Russia are primarily the inhabitants of its autonomous republics in the North Caucasus. The factors that motivate North Caucasus
terrorists are the aspiration for the full independence, regarded by the Russian side as separatism, and Sunni Islam. According to some sources, its other government agencies, primarily the FSB, also have a significant impact on the activities of terrorists in Russia. Over the years of the war on terrorism, the administration of Vladimir Putin has developed methods of using terrorism and combating it as a tool in foreign policy and to influence Russian public opinion.
Key words: Russia, terrorism, North Caucasus, FSB, Putin
Zusammenfassung: Die Russische Föderation kämpft seit drei Jahrzehnten mit dem Terrorismusphänomen, seit das Land nach dem Zusammenbruch der Sowjetunion als unabhängiger Staat
gegründet wurde. Spektakuläre Terroranschläge waren bisher zwar relativ selten, haben die russische Gesellschaft aber stark erschüttert. Die Angst vor Terroranschlägen und durch die Terrorismusbekämpfung motivierten Auflagen hat den Alltag der Bürger beeinflusst. Bei den Extremisten, die für die Anschläge in Russland verantwortlich sind, handelt es sich vornehmlich um Einwohner der autonomischen Republiken im Nordkaukasus. Motiviert werden die nordkaukasischen Terroristen durch das Streben nach der vollen Unabhängigkeit, was von russischer Seite als Separatismus betrachtet wird, sowie durch den sunnitischen Islam. Einigen Quellen zufolge haben auch andere Regierungsbehörden (vorwiegend der FSB) wesentlichen Einfluss auf die Aktivitäten von Terroristen in Russland. Im Laufe des jahrelangen Kriegs gegen den Terrorismus hat die Regierung von Wladimir Putin eigene Methoden entwickelt, um den Terrorismus und dessen Bekämpfung als außenpolitisches Instrument zu nutzen und die öffentliche Meinung in Russland zu beeinflussen.
Schlüsselwörter: Russland, Terrorismus, Nordkaukasus, FSB, Putin
Резюме: Российская Федерация борется с явлением терроризма уже на протяжении трех десятилетий, то есть с момента становления России как независимого государства, возникшего после распада Советского Союза. Трагические теракты, хотя и относительно редкие, оказали глубокое влияние на российское общество, в котором страх перед терактами и ограничения, мотивированные борьбой с терроризмом, стали факторами, влияющими на повседневную жизнь граждан. Основным источником экстремистов, совершающих теракты на территории России, в первую очередь, являются жители автономных республик Северного Кавказа, входящих в состав Российской Федерации. Факторами, мотивирующими северокавказских террористов, являются: стремление к полной независимости (которую российские власти считают проявлением сепаратизма) и суннитский ислам. По некоторым данным, немалое влияние на деятельность террористов в России оказывают ее спецслужбы, в первую очередь ФСБ. За годы войны с терроризмом администрация Владимира Путина разработала методы использования терроризма и борьбы с ним как инструмента, применяемого во внешней политике, а также для воздействия на российское общественное мнение.
Ключевые слова: Россия, терроризм, Северный Кавказ, ФСБ, Путин
