Niemcy wobec postkomunistycznego bloku w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1990–1995

Bogdan Koszel | Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
ORCID 0000-0002-7118-3057

„Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka”, 1/2023, s. 41-56
DOI 10.48269/2451-0718-btip-2023-1-003
PDF: Polski

Streszczenie: Autor dokonał analizy zaangażowania zjednoczonych Niemiec w proces stabilizacji i reform wolnorynkowych w pięciu państwach byłego bloku wschodniego: Polsce, Czechosłowacji (od 1993: Czech i Słowacji), na Węgrzech, w Rumunii i Bułgarii w latach 1990–1995. Przybliżył wielowątkową dyskusję w Niemczech na temat konieczności bądź niecelowości zainteresowania się Niemiec tym regionem Europy. Wskazał powody, dla których Niemcy pomimo problemów z reunifikacją wzięły na siebie rolę promotora interesów wymienionych państw we WE/UE, choć stopień tego poparcia był zróżnicowany – na największe mogły liczyć Węgry, Polska i Czechosłowacja: Niemcy traktatowo zobowiązały się do poparcia starań tych państw o stowarzyszenie i członkostwo w UE. Autor wskazał na rolę podpisanych przez Niemcy układów o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy (Polska, Czechosłowacja) oraz o przyjaźni i partnerstwie w Europie (Węgry, Bułgaria, Rumunia), które wytyczały zasady współpracy tych państw ze zjednoczonymi Niemcami w przyszłości.

Słowa kluczowe: Niemcy, państwa Europy Środkowo-Wschodniej, ustanowienie nowych relacji

Germany towards the post-communist bloc in Central and Eastern Europe from 1990 to 1995

Abstract: The paper looks at the involvement of united Germany in the stabilisation and free market reforms in five former Eastern Bloc countries – Poland, Czechoslovakia (from 1993 on: the Czech Republic and Slovakia), Hungary, Romania, and Bulgaria – in the years 1990–1995. The text offers an overview of the multifaceted debates held in Germany at that time on the country’s need to do so and its interest in this particular area of Europe, pointing to the reasons why Germany, despite the variety of reunification problems it was facing, undertook the task of promoting the interests of these countries within the EC/EU, although the degree of this support varied. The countries that could rely on the greatest support from Germany were Hungary, Poland and Czechoslovakia, as Germany was treaty-bound to support these countries’ efforts geared towards association with and membership of the EU. Emphasis has also been placed on the role of the agreements on good neighbourhood and friendly cooperation, signed by Germany (Poland, Czechoslovakia), as well as on friendship and partnership in Europe (Hungary, Bulgaria, Romania), which guided the principles of future cooperation of these countries with united Germany.

Key words: Germany, Central and Eastern European countries, establishment of new relations